Τι είναι η κιρσοκήλη;
Η κιρσοκήλη αποτελεί στην πραγματικότητα μία συγγενή διαταραχή. Κάτι δηλαδή με το οποίο ο άνδρας έχει γεννηθεί. Το νόσημα αυτό, το οποίο αφορά περίπου το 15% του γενικού πληθυσμού, αλλά το 50% των ανδρών που πάσχουν από υπογονιμότητα, αφορά στην δυσλειτουργία των φλεβών των όρχεων.
Για την ακρίβεια στην κατάσταση αυτή οι βαλβίδες στο εσωτερικό των αγγείων υπολειτουργούν με αποτέλεσμα να διαταράσσεται το μικροπεριβάλλον του όρχι.
Ποια τα συμπτώματα της κιρσοκήλης
Το νόσημα εμφανίζεται κυρίως στον αριστερό όρχι, σπανιότερα και στους δύο και ακόμα πιο σπάνια στον δεξιό όρχι. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις θα πρέπει να εξετάζεται και η πιθανότητα κάποιας διαταραχής στην πορεία των ορχικών αγγείων, π.χ. μιας νεοπλασίας των νεφρών.
Η κιρσοκήλη είναι ύπουλη νόσος γιατί δεν δίνει πάντα συμπτώματα. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι αίσθημα βάρους στους όρχεις και ήπιος πόνος. Τις περισσότερες φορές, ωστόσο, η κιρσοκήλη ανακαλύπτεται τυχαία, όταν ο άνδρας δυσκολεύεται να τεκνοποιήσει ή όταν αισθάνεται επίμονο ήπιο πόνο στους όρχεις και καταφεύγει για έλεγχο.
Ένα ποσοστό της τάξης του 50% των ανδρών με αυτήν την διαταραχή θα παρουσιάσει ήδη κατά την διάγνωση διαταραχές στην ποιότητα του σπερμοδιαγράμματος, στον αριθμό δηλαδή, την κινητικότητα και την μορφολογία των σπερματοζωαρίων.
Νεότερες μελέτες πάντως αναφέρουν ότι μακροπρόθεσμα όλοι οι άνδρες με κιρσοκήλη θα παρουσιάσουν διαταραχές γονιμότητας, κάτι που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψιν στον γεγονός ότι και στην χώρα μας ο αριθμός των ανδρών που επιλέγουν την πατρότητα σε μεγαλύτερη ηλικία, αυξάνεται καθημερινά.
Πως γίνεται η διάγνωση της κιρσοκήλης;
Η διάγνωση της κιρσοκήλης γίνεται κλινικά και με την πραγματοποίησης υπερηχογραφήματος στον όρχι. Τα νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα αναφέρουν ότι όλες οι κλινικές κιρσοκήλες – Grade I, II, III- θα πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά , ο χρυσός κανόνας στην αντιμετώπιση του νοσήματος αυτού- λόγω της αθροιστικής δράσης τους στον όρχι σε βάθος χρόνου.
Παρόλα αυτά η επιλογή της βέλτιστης χρονικής στιγμής για την διενέργεια του χειρουργείου, εξαρτάται και λαμβάνεται μετά την πραγματοποίηση διαγνωστικών εξετάσεων , σπερμοδιάγραμμα, ορμονικός έλεγχος, μέτρηση οξειδωτικού stress και μετά λεπτομερή ενημέρωση του άντρα και της συντρόφου του στην περίπτωση αναπαραγωγής.
Οι κύριες διαταραχές γονιμότητας που μπορεί να προκαλέσει η κιρσοκήλη επεκτείνονται σε όλο το φάσμα της ποιότητας των σπερματοζωαρίων. Διαταραχές δηλαδή του αριθμού ,της κινητικότητας και της μορφής των σπερματοζωαρίων, ολιγο-ασθενο-τερατοσπερμία.
Ο μηχανισμός μέσω του οποίου γίνεται αυτό είναι η αλλαγή στο μικροπεριβάλλον του όρχι, στην αύξηση του οξειδωτικού stress και του βαθμού κατάτμησης του DNA των σπερματοζωαρίων και στην επίδραση στην παραγωγή τεστοστερόνης. Το 98% της τεστοστερόνης παράγεται στους όρχεις, στα κύτταρα Leydig.
Η ελαττωμένη οξυγόνωση, η αύξηση της θερμοκρασίας, η ελαττωμένη αποβολή των προϊόντων του μεταβολισμού των ορχικών κυττάρων αποτελούν μερικές από τις αιτίες οι οποίες συμβάλλουν στην ελάττωση της παραγωγής τεστοστερόνης, που με την σειρά της οδηγεί μεταξύ άλλων και στις διαταραχές γονιμότητας που παρουσιάζουν οι άνδρες με κιρσοκήλη.
Θεραπεία κιρσοκήλης
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της κιρσοκήλης είναι αποκλειστικά χειρουργική. Τον «χρυσό κανόνα» πλέον αποτελεί η μικροχειρουργική κιρσεκηλεκτομή, η εκτομή δηλαδή των φλεβών με χρήση μικροσκοπίου.
Πρόκειται για ένα χειρουργείο ημέρας, ο ασθενής δηλαδή μπορεί να φύγει την ίδια ημέρα από το νοσοκομείο, κατά την διάρκεια του οποίου με την χρήση μικροσκοπίου απολινώνονται οι φλέβες του όρχι, έσω και έξω σπερματικές, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγονται τραυματισμοί στις αρτηρίες και τα λεμφαγγεία του οργάνου, αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο συνηθισμένες επιπλοκές π.χ. την υδροκήλη, την συλλογή υγρού δηλαδή, γύρω από τον όρχι η ακόμη και την νέκρωση του όρχι σε περιπτώσεις διατομής της αρτηρίας.
Μετά την θεραπεία της κιρσοκήλης
Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην κανονική του ζωή την επόμενη ημέρα, με περιορισμούς στην άρση βαρών και τις ερωτικές επαφές για δύο εβδομάδες. Τα ποσοστά επιτυχίας αγγίζουν το 95% των ανδρών, ενώ αρκετά συχνά ο άνδρας-ασθενής θα πρέπει να ξεκινήσει θεραπεία με συγκεκριμένα αντιοξειδωτικά για την βελτιστοποίηση του αποτελέσματος.
Η βελτίωση του σπερμοδιαγράμματος αναμένεται όχι νωρίτερα από διάστημα 6-9 μηνών ενώ τα ποσοστά εγκυμοσύνης σύμφωνα με αμερικανικές μελέτες προσεγγίζουν το 65%
Η αντιμετώπιση της κιρσοκήλης ακόμα και πριν την δύσκολη περίοδο της γονιμοποίησης, μαζί με άλλες τεχνικές αντιμετώπισης της ανδρικής υπογονιμότητας μπορεί να δώσει έγκυρη, μόνιμη και αποτελεσματική λύση σε ένα πρόβλημα που αφορά το 50% των ζευγαριών με προβλήματα στην απόκτηση του δικού τους παιδιού.