Ανδρική Υπογονιμότητα

Εισαγωγή στην Ανδρική Υπογονιμότητα

Η υπογονιμότητα αποτελεί, για τον δυτικό κόσμο τουλάχιστον, ένα υπαρκτό ιατρικό πρόβλημα εδώ και δεκαετίες. Ένα πρόβλημα με αίτια όχι μόνο ιατρικά, αλλά και κοινωνικά, ανθρωπολογικά ενώ μερικές φορές και οικονομικά. Υπολογίζεται ότι πάνω από 70.000.000 ζευγάρια παγκοσμίως αντιμετωπίζουν προβλήματα στην απόκτηση ενός παιδιού. Στην χώρα μας γίνεται ακόμα πιο σημαντικό αν συνδυαστεί με το πρόβλημα της υπογεννητικότητας που αντιμετωπίζουμε. Στις μισές από αυτές τις περιπτώσεις, ίσως και παραπάνω, το αίτιο, αποδεδειγμένα, οφείλεται στον ανδρικό παράγοντα. Στην ικανότητα δηλαδή των ανθρώπινων σπερματοζωαρίων να γονιμοποιήσουν το ωάριο.

Ανδρικός Παράγοντας

Παρόλα αυτά, λόγοι κοινωνικοί, ο μύθος του παντοδύναμου αρσενικού, λόγοι ιατρικοί, τα μεγάλα ποσοστά επιτυχίας της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, η εξωσωματική γονιμοποίηση δηλαδή, έχουν οδηγήσει ώστε λίγα έως ελάχιστα δεδομένα να έχουν μελετηθεί, να έχουν ερευνηθεί και ακόμα λιγότερο να έχουν χρησιμοποιηθεί στην καθημερινή κλινική πράξη για τη βελτίωση του ποιότητας του ανθρώπινου σπέρματος.

Συχνά αναφέρεται ότι π.χ. με την τεχνική της μικρογονιμοποίησης, ακριβώς επειδή απαιτείται ένας ελάχιστος αριθμός σπερματοζωαρίων, ίσως και μόνο ένα, σε αντίθεση με τα 12.000.000/ml που είναι καλύτερο να υπάρχουν για μία φυσιολογική γονιμοποίηση.

ΔΕΝ χρειάζεται να κάνουμε τίποτα για τον ανδρικό παράγοντα. ΕΝΑ σπερματοζωάριο θα βρεθεί. ΔΕΝ μπορεί! Και αν δε βρεθεί , υπάρχει πάντα η λύση της δωρεάς σπέρματος!

Η Ιατρική Προσέγγιση

Με αυτόν το τρόπο η σύγχρονη ιατρική πρακτικά εθελοτυφλούσε μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον, σε γεγονότα ιατρικά. Το σπερματοζωάριο ΔΕΝ αποτελεί μόνο έναν μεταφορέα γενετικής πληροφορίας, αλλά παίζει σημαντικό ρόλο με τις δομές του σε όλη τη διαδικασία της γονιμοποίησης αλλά και σε ζητήματα ηθικά και δεοντολογικά, όπως για παράδειγμα τα προβλήματα που προέκυψαν από τη δωρεά γαμετών, σε προβλήματα ψυχολογικά καθώς και στον ρόλο του άνδρα στη διαδικασία απόκτησης ενός παιδιού.

Ποια τα αίτια που προκαλούν την ανδρική υπογονιμότητα;

Τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα της ανδρολογίας, της εξειδίκευσης δηλαδή της ιατρικής που ασχολείται με το ανδρικό γεννητικό σύστημα, καταδεικνύουν ότι το ανθρώπινο σπερματοζωάριο είναι εξαιρετικά ευαίσθητο στις επιδράσεις της καθημερινότητας ενός άνδρα, από το κάπνισμα μέχρι το επαγγελματικό περιβάλλον και την επίδραση βιομηχανικών χημικών, π.χ. οι φθαλικοί εστέρες που χρησιμοποιούνται για να γίνει το πλαστικό πιο μαλακό, ακόμα και αν δεν υπάρχει συνυπάρχουσα νοσηρότητα, αν δηλαδή ο άνδρας δεν πάσχει από άλλα νοσήματα.

Και αν πολλοί άνδρες, θυμούνται τη μαμά τους να τους πηγαίνει με το ζόρι να κολλήσουν μαγουλάδες, ελάχιστοι μπορούν να συνδέσουν ή δεν θέλουν να συνδέσουν το γεγονός ότι μία διαταραγμένη ανδρική γονιμότητα, ένα προβληματικό σπερμοδιάγραμμα δηλαδή, μπορεί να οφείλεται σε κοινά προβλήματα π.χ. την παχυσαρκία ή τις θυρεοειδοπάθειες, προβλήματα δηλαδή τα οποία μπορούν να αντιμετωπιστούν, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την ποιότητα των σπερματοζωαρίων.

Δεχόμαστε σχεδόν μοιρολατρικά, τόσο οι άνδρες όσο και τα ζευγάρια τη διάγνωση της υπογονιμότητας, ολιγο-ασθενο-τερατοσπερμία, συχνά χωρίς να αναζητήσουμε καν την απάντηση στο γιατί και πολύ περισσότερο να αναρωτηθούμε αν μπορεί να γίνει κάτι.

Όρος ανδρική υπογονιμότητα

Με τον όρο ανδρική υπογονιμότητα αναφερόμαστε στις διαταραχές εκείνες των σπερματοζωαρίων που καθιστούν δύσκολη και μερικές φορές αδύνατη την φυσιολογική γονιμοποίηση του ωαρίου.

Διαταραχές

Οι διαταραχές αυτές μπορεί να αφορούν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων,-ολιγοσπερμία-, την κινητικότητα τους, -ασθενοσπερμία-, την μορφολογία τους, -τερατοσπερμία-, ή συνδυασμούς αυτών. Σε μερικές δε περιπτώσεις , αζωοσπερμία, δεν ανευρίσκεται ΚΑΝΕΝΑ σπερματοζωάριο ώστε να μπορέσει να ζευγάρι να προχωρήσει έστω σε εξωσωματική γονιμοποίηση.

Παράγοντες ανδρικής υπογονιμότητας

Οι παράγοντες που είναι πιθανόν να έχουν προκαλέσει μια τέτοια κατάσταση είναι πολλοί και σύνθετοι , όσο σύνθετη είναι και η λειτουργία του όρχι , σε συνεχή αλληλεπίδραση με το ανδρικό σώμα.

Σχηματικά θα μπορούσαμε να διαχωρίσουμε τους παράγοντες αυτούς σε δύο μεγάλες κατηγορίες: ορχικούς και εξωορχικούς.

Στην πρώτη κατηγορία υπάγονται όλα εκείνα τα αίτια το οποία σχετίζονται με τους όρχεις , το εργοστάσιο δηλαδή παραγωγής των σπερματοζωαρίων. Ανατομικά – κιρσοκήλη, κρυψορχία, ατροφία όρχεων-, Γενετικά σύνδρομα που σχετίζονται με την υπογονιμότητα,- σύνδρομο Klinefelter κλπ-, Ιατρογενή,- τραυματισμοί, συστροφή όρχεων-, Καρκίνος των όρχεων είναι κάποια από τα αίτια τα οποία θα πρέπει να διερευνηθούν και να αντιμετωπισθούν.

Στους εξωορχικούς παράγοντες  περιλαμβάνονται αίτια ορμονικά,- διαταραχές παραγωγής τεστοστερόνης, όψιμος υπογοναδισμός, υπερ-υποθυρεοειδισμός, διαταραχές οιστρογόνων, διαταραχές προλακτίνης-, συστηματικά νοσήματα,- σακχαρώδης διαβήτης, κοιλιακή παχυσαρκία κλπ-, λήψη φαρμάκων και αναβολικών,- αντικαρκινικά φάρμακα πχ-, αλλά και σεξουαλικές διαταραχές. Σε ένα μεγάλο ποσοστό όμως , που φτάνει και το 40%, δεν ανευρίσκεται κανένας παράγοντας , όποτε στην περίπτωση αυτή μιλάμε για ιδιοπαθή υπογονιμότητα.

Από την μεγάλη ομολογουμένως λίστα των παραγόντων που μπορούν δυνητικά να επιδράσουν στον ανθρώπινο σπέρμα, γίνεται κατανοητό ότι ένα απλό σπερμοδιάγραμμα δεν αρκεί για να τεθεί η διάγνωση και πολύ περισσότερο να σχεδιασθεί η θεραπεία ενός υπογόνιμου άνδρα.

Το Ανδρολογικό Πειραιά με 20 και πλέον χρόνια εμπειρίας στην αντιμετώπιση της ανδρικής υπογονιμότητας, συνεργάζεται με τα κορυφαία κέντρα σπέρματος για την διενέργεια των απαραίτητων διαγνωστικών εξετάσεων, -σπερμοδιάγραμμα, κατάτμηση DNA, οξειδω-αναγωγικό stress-, για την ταυτοποίηση ενός προβλήματος γονιμότητας.

Θεραπευτικές προσεγγίσεις

Η πραγματικότητά είναι ότι οι θεραπείες της ανδρικής υπογονιμότητας είναι πλέον πολυτροπικές, αφού πολυπαραγοντική, όπως έχει ήδη αναφερθεί, συνήθως είναι και η αιτία.

Ο εξειδικευμένος ουρολόγος έχει πλέον στην διάθεση του πολλά θεραπευτικά εργαλεία για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Αρχικά θα πρέπει να αποκλειστούν οι πιο σοβαρές αιτίες πχ ο καρκίνος του ορχι.

Σε δεύτερο επίπεδο θα πρέπει να βρεθούν και να αντιμετωπισθούν τα θεραπεύσιμα αίτια , πχ λοιμώξεις, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, κιρσοκήλη και ορμονικές διαταραχές. Σε τελευταίο επίπεδο ο ανδρολόγος έχει στην διάθεση του ορμονικές  και εμπειρικές θεραπείες οι οποίες αποσκοπούν στην διέγερση του ορχι για παραγωγή σπερματοζωαρίων ακόμα και σε δύσκολες περιπτώσεις όπως η μη-αποφρακτική  αζωοσπερμία και το σύνδρομο Klinefelter πχ.

Ο στόχος είναι πρωτίστως η φυσιολογική γονιμοποίηση για το ζευγάρι. Σε περιπτώσεις που αυτό δεν είναι εφικτό , είτε λόγω πολύ σοβαρών παραγόντων που αφορούν στον άνδρα, είτε σοβαρών παραγόντων που αφορούν στην γυναίκα, μεταξύ των οποίων είναι και η ηλικία της που πρέπει ΠΑΝΤΑ να λαμβάνεται υπόψη, στόχος είναι η δημιουργία των καλύτερων συνθηκών για την πραγματοποίηση IVF, εξωσωματικής γονιμοποίησης σε συνεργασία με τα καλύτερα, έμπειρα και πιστοποιημένα κέντρα εξωσωματικής γονιμοποίησης στην Ελλάδα. Στις περιπτώσεις αυτές η λήψη του καταλληλότερου δείγματος μπορεί να γίνει και με την πραγματοποίηση μιας εξιδεικευμένης επέμβασης η οποία λέγεται micro-TESE.

Όπως η χρήση των όρων στείρα ή ‘στέρφα’ αναφορικά με την γυναικεία υπογονιμότητα ανήκει πλέον μόνο στην σφαίρα των τηλεοπτικών παραγωγών, έτσι και ό όρος στείρος αναφορικά με το άνδρα ανήκει  από την πραγματικότητα και την τεχνολογία στο παρελθόν.

Λύσεις για την πραγματοποίηση του ονείρου του take home baby υπάρχουν αρκεί κάποιος να τις αναζητήσει έγκυρα, έγκαιρα και αξιόπιστα. Είναι κάτι που ο υπογόνιμος άνδρας δεν οφείλει, μόνο στη σύντροφό του και στην κοινή τους προσπάθεια για την απόκτηση ενός υγιούς παιδιού, αλλά και στον εαυτό του, αφού σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες, οι υπογόνιμοι άνδρες ζουν λιγότερο!!!!

Και αυτό μπορούμε να το προλάβουμε!